Merhaba! Ziyaretçilerimizin en sık sorduğu sorulara yanıtları bu sayfada bulabilirsiniz. Hızlı ve etkili bilgiye ulaşabilmeniz için SSS sayfamızı düzenli olarak güncelliyoruz. Eğer sorunuza burada yanıt bulamazsanız, bizimle iletişime geçebilirsiniz. Yardımcı olmaktan memnuniyet duyarız!
Sıkça Sorulan Sorular
Maalesef “Salep” diye bir bitki türü ya da familyası yoktur. Normal şartlarda biz aslında dünya genelinde 25 bin türü olan Orchidaceae (Orkidegiller) familyasının yaklaşık %25’lik bölümünü oluşturan Terrestrial (toprakta kök salan kara orkideler) orta kuşak orkidelerini üretiyoruz. “Salep” ise bu ürettiğimiz orkidelerin yumrularının kurutulmasıyla elde edilen bir besin maddesidir.
Bizlerin orkide olarak bildiği ve Türkiye’deki çiçekçilerde gördüğümüz orkideler ise tropikal kuşak orkideleri dediğimiz “Epifit” yani başka bitkiler üzerinde, toprakla ilgisi olmadan gelişen orkidelerdir. Bu tür orkideler Orchidaceae (Orkidegiller) familyasının yaklaşık %70’lik bölümünü oluşturmaktadır.
Dünya üzerinde gerçek çöller dışında deniz seviyesinden başlayarak 5000 metre yükseltiye kadar orkide türlerine rastlanabilmektedir.. Türkiye’de doğal olarak yetişen orkideleri incelediğimizde iç Anadolu’nun bir bölümü hariç hemen hemen Türkiye’nin tüm bölgelerinde yetiştiğini görebiliriz.
Ancak Kültürel Salep Orkidesi yetiştiriciliğinde anaçlık olarak kullandığımız türler dikkate alındığında bazı bölgelerde adaptasyon sorunu ile karşılaşılabileceğimizi bilmemiz lazım.
Bulunduğunuz bölge ile ilgili detaylı bilgi almak için uzmanlarımızdan destek almanızı öneririz.
Başarılı bir üretim yapabilmek için ön koşul, salep orkide türünün istediği toprak ve iklim özelliklerini ona sağlamaktır.
Toprak özelliklerinin salep orkidelerinin hayat döngülerinde çok önemli rolleri vardır. İlk etapta besi dokusundan yoksun olan tohumların çimlenme ve devamında sürgün gelişiminde toprak mikroorganizmaları hayati görev üstlenmektedir. Bu açıdan toprak tekstürü yanında organik madde içeriği, su tutma kapasitesi ve mineral madde kapsamı gibi birçok etmen verimliliği etkilemektedir.
Türkiye’deki orkide türlerinin çokluğu yüzünden toprak isteklerinin henüz yeterli düzeyde belirlenmemesi nedeniyle üreticilerin çeşit bazında ön denemeler yapması mecburidir. Çeşitliliğin çok olması ve her türün farklı isteklerinin bulunması ön deneme yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
Genel olarak hafif bünyeli , kışın su tutmayan süzek ve organik maddece zengin topraklar Kültürel Salep Orkidesi üretimi için uygundur.
Karasal orkidelerin toprak pH’sı 4.5 – 8.0 arasında olduğu belirtilmektedir. Bu sonuçlara göre çalışma materyali olan salep türlerinin yayılışı ile toprak pH’sı arasında üç tip ilişki bulunmaktadır. Bazı salep türleri düşük pH’larda, bazı türler yüksek pH’larda, bazı türlerde ise hem düşük hem de yüksek pH’larda gelişmektedirler.
Türkiye’nin hemen hemen her bölgesinde salep orkidelerinin kültürel yetiştiriciliği yapılabilir.
Ancak özellikle kıyı bölgeleri dışında karasal iklimin daha soğuk yaşandığı İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgeleri ile kıyı bölgelerinin 900 metre üzerindeki rakımlarda kışın dondan korumak amaçlı bazı önlemler alınmalıdır.
Toprak yapısı ne olursa olsun dikim alanındaki toprağın mutlaka çok iyi işlenmesi ve organik maddece zenginleştirilmiş olması gerekmektedir.
Toprak iyileştirilmesi ve zenginleştirilmesi için;
Orman Toprağı
Solucan Gübresi
Çiftlik Gübresi (Koyun-Keçi)
Kompost Gübreler
Leonardit gibi bazı materyallerin toprağa takviye edilmesi önerilmektedir.
Hava köklerinin toprak içerisinde rahat gelişimi ve uzamasında öncelikle toprak hazırlığına dikkat edilmelidir. Bu nedenle dikim öncesi toprakların havalandırılması ve uygun gelişim ortamının sağlanması gereklidir. Dikim öncesi yapılacak toprak işleme öncesi toprak yüzeyine yanmış çiftlik gübresi serilmeli ve toprak işleme ile birlikte karıştırılmalıdır.
Dikim, bakım, hasat ve tekrar dikim gibi yetiştirme pratiklerinin daha iyi yapılması için arazide 80 cm genişlikte dikim yastıkları oluşturulmalıdır. Yastıkların aralarında 30 35 cm kadar yürüme yolları (alanları) olmalı ve yastıklar 20-25 cm kadar
Kültürel Salep üretimi yumru yada fide kullanılarak yapılmaktadır. Yumrular sıcak yaz mevsimini dormant (hareketsiz) olarak uykuda geçirmektedir.
Genellikle ılıman sahil kısımlarında Ağustos sonu Eylül başında yumrular uyanır ve sürgün çıkışı başlamaktadır. Yüksek rakımlı ve sahil bandına göre soğuk olan iklimlerde ise vejetasyon birkaç ay gecikmeli olarak başlar. Ayrıca tür bazında daha geç uyanan ve gelişmeye başlayan salep orkidesi çeşitleri de vardır. Çoğunlukla yumrularda uyanma ve sürgün çıkışı Ağustos ayı sonuna denk gelmektedir.
Yumru dikiminde, dikim zamanı, dikim sıklığı ve dikim derinliğine dikkat etmek gereklidir. Yumru dikiminin filizlenme öncesi yapılması uygundur. Erken dikilen ve sulaması yapılan yumrularda, geç dikilen ve kuruda kalan bitkilere nazaran daha erken gelişim başlar. Doğal olarak daha uzun gelişim sürecine sahip olurlar. Sonbaharın sıcaklarından istifade ederek gelişimleri daha güçlü olur. Böylece taze ve kuru yumru veriminin yükselmesi sağlanır. Bu nedenle dikim zamanın mümkün olduğu kadar erken yapılması faydalıdır.
Bölgesel farklılıklar olmasına rağmen genel olarak yumru dikimi Ağustos ayı ortalarından başlayarak Ekim ayı, hatta Kasım ayı sonuna kadar yapılabilir.
Kültürel Salep üretimi yumru yada fide kullanılarak yapılmaktadır.
Genellikle Ege ve Akdeniz Bölgesinde anaçlık olarak yetiştirilen fideler; sonbaharda bölgedeki sıcaklıkların ılıman seyretmesi ve mevsimsel yağışların daha geç gelmesinden dolayı fide gelişimi Aralık ayı ortalarında başlayarak Ocak ayı sonuna kadar sürebilir.
Fide dikimi Aralık ayında başlayıp, Ocak ayı sonuna kadar iklimsel şartlar uygun olduğu müddetçe yapılabilir.
Fide dikiminde, dikim zamanı, dikim sıklığı ve dikim derinliğine dikkat etmek gereklidir. Fide dikiminde fidelerin olgunlaşmış olmasına dikkat edilmelidir. Dikim için satın alınan fidelerin bekletilmeden gelir gelmez dikilmesi gerekir. Şayet fideler dikim için bekletilmek zorundaysa üzeri nemli bir bez ile örtülerek bekletilmelidir. Yumru dikiminde sıra üzeri ve sıra arası dikim mesafesi 10 cm x 10 cm iken, fide dikiminde ise 15 cm x 15 cm veya daha geniş dikim mesafeleri uygulamak faydalıdır. Dikim sırasında fideye bağlı bulunan anaç yumrunun ve gelişmiş havai kolların kopmamasına dikkat edilmelidir.
Bölgesel farklılıklar olmasına rağmen genel olarak fide dikimi Kasım ayı ortalarından başlayarak Aralık ayı, hatta Ocak ayı sonuna kadar yapılabilir.
* (Ilıman iklim olan sahil bölgelerinde ve baraj veya göletlerin olduğu klimatik iklim gösteren bölgelerde Şubat ayında bile fide dikimi denenmiş ve başarılı sonuçlar alınmıştır.)
Gıda amaçlı Salep Yetiştiriciliği yapan üreticilerimiz ürünlerini;
1. Arazilerini büyütmek için anaçlık parsel kurarak değerlendirebilirler.
2. Yaş yumru olarak aktarlara, dondurma üreticilerine, sağlık sektöründeki firmalara satabilirler.
3. Hasat sonrası yumruları kurutarak çekirdek haline getirerek, gerek kurutulmuş çekirdek olarak, gerekse bu çekirdekleri taş değirmenlerde öğüterek toz salep halinde isterlerse kendileri ambalajlayarak direkt olarak satabilir ya da çekirdek veya toz salep şeklinde gıda toptancılarına, aktarlara ya da dondurma üreticilerine satabilirler.
4. Yumruların bir başka değerlendirme şekli ise; yasal olarak anaçlık kültürel salep orkidesi yumru ve fide üretimi yapan firmalar ile sözleşmeli üretim yaparak üretmiş oldukları yumruları anaçlık üretim materyali olarak satabilirler.
* Firmamız ile sözleşmeli üretim yaparak pazar ya da satış sorunu olmadan yüksek kar elde edebilirsiniz. Ayrıca tüm üretim sürecinde ücretsiz teknik destek ve danışmanlık hizmetlerinden de yararlanma şansına sahip olursunuz.